شهر سنت پترزبورگ مملو از آثار تاریخی و جاذبه‌های دیدنی است. از این رو این شهر را «موزه روباز» یا outdoor museum می‌نامند. به این معنی که کل شهر به مثابه یک موزه است و آثار این موزه در جای جای فضای شهر وجود دارد. بدیهی است که شهری با چنین غنای آثار تاریخی و فرهنگی باید موزه درخوری مثل هرمیتاژ نیز داشته باشد. کمتر کسی است که نام موزه هرمیتاژ سنت پترزبورگ را نشنیده باشد و برای دیدن این موزه باشکوه اشتیاقی نداشته باشد. این موزه باشکوه و بزرگ در کنار رودخانه نوا همچون نگینی بر قامت سنت پترزبورگ می‌درخشد و به این شهر زینت می‌بخشد.
دلیل نامگذاری (وجه تسمیه) موزه هرمیتاژ
کلمه Heritage به معنای «گوشه عزلت» یا «محل زندگی زاهدان و تارکان دنیا» است. این کلمه از کلمه فرانسوی hermit و و در لایه بعدی، از کلمه یونانی eremites به معنی زاهد و گوشه‌نشین گرفته شده است. دلیل این نامگذاری به خاطر انحصار شدید در بازدید از این موزه بوده است. در سالهای اولیه تشکیل این موزه، افراد بسیار کمی اجازه بازدید از آن را داشتند.
نام این موزه در تلفظ روسی آن «ارمیتاژ» است. بنابراین در متون و خبرهای فارسی ممکن است از این موزه با نام موزه ارمیتاژ یاد کنند.
تاریخچه ساخت و توسعه موزه
سال تولد موزه هرمیتاژ را می‌توان سال 1764 دانست. وقتی که کاترین کبیر مجموعه‌ای از نقاشی‌های با ارزش را از تاجر برلینی، یوهان ارنست گوتسکوفسکی، خریداری و در ساختمان این موزه نگهداری کرد. موزه هرمیتاژ این رویداد را هر ساله در هفتم دسامبر جشن می‌گیرد. این مجموعه به مرور و با خرید آثار جدیدتر تکمیل شد و توسعه یافت و نهایتاً در سال 1852 امکان بازدید آن برای عوام نیز بوجود آمد.
در ابتدا آثار این موزه در یکی از شش ساختمان کاخ کاترین نگهداری می‌شد که امروزه آن را «هرمیتاژ کوچک» می‌نامند. با افزایش تعداد آثار، ساختمان‌های موزه نیز افزایش یافت. امروزه کل موزه در شش ساختمان مجاور همدیگر است که با راهروهایی به هم متصل هستند. البته فقط 5 ساختمان از این 6 ساختمان برای بازدید عوام باز است: هرمیتاژ کوچک، هرمیتاژ بزرگ یا هرمیتاژ قدیمی، هرمیتاژ جدید، کاخ زمستانی و تئاتر هرمیتاژ.
آثار این موزه به بیش از 3 میلیون عدد می‌رسد که قاعدتاً نمی‌توان همه آنها را بطور همزمان به نمایش گذاشت. بنابراین فقط بخش کوچکی از موزه شامل آثار ثابت است و بقیه آثار را بصورت دوره‌ای با آثار دیگر جابجا می‌کنند. یک سوم تعداد آثار این موزه مربوط به سکه‌های پول است.
آثار و بخشهای برجسته موزه هرمیتاژ
آثار موزه هرمیتاژ به قدری زیاد است که هیچ بازدیدکننده‌ای نمی‌تواند در فرصت اندک بازدید خود حتی یک نگاه اجمالی بر تمام آثار داشته باشد. بنابراین، در بازدید معمولاً مسیر مشخصی را طی می‌کنند و به آثاری می‌پردازند که بیشتر از سایر آثار توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کنند. از آثار و بخشهای برجسته موزه هرمیتاژ می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. سالن یونان باستان
سالن یونان باستان موزه هرمیتاژ در زیرزمین ساختمان‌های هرمیتاژ جدید و هرمیتاژ قدیمی قرار دارد. مومیایی‌ها و آثار تاریخی جامانده از عهد باستان در این سالن‌ها نگهداری می‌شوند. دیوارهای ورودی این موزه دارای نقش و نگارهای برجسته‌ای از معمار سرشناس، لئو فن کلنتسه، است. یکی از بخشهای خیره‌کننده سالن‌ها، سالن 20 ستون است که در آن، دو ردیف ستون گرانیتی سالن را به سه بخش تقسیم کرده‌اند.
2. هنر پیش از تاریخ
این بخش در طبقه همکف ضلع غربی کاخ زمستانی قرار دارد و شامل آثار هنری پیش از تاریخ از دوره پارینه‌سنگی تا عصر آهن است. از جمله آثار برجسته این بخش که به خصوص ایرانیان برای تماشای آن علاقه نشان می‌دهند، فرش پازیریک است. قالی پازیریک قدیمی‌ترین فرش جهان است که توسط سرگی رودنکو در بین سالهای 1326 تا 1328 شمسی در رشته‌کوه‌های یالتا در روسیه کشف شد.
این فرش را به سکاها (ایرانیان کوچ نشین قبل از تشکیل حکومت هخامنشیان) نسبت می‌دهند. البته به نظر برخی مورخین نیز این پارتها یا مادها بافنده این فرش هستند.
3. رنسانس ایتالیا
4. هنرهای زیبای ایتالیا و اسپانیا
5. هنرهای زیبای آلمان، سوئیس، ایتالیا و فرانسه
6. هنر روسیه
7. هنر نئوکلاسیستی، امپرسیونیستی و پست-مدرن فرانسه
8. هنر مدرن آلمان و هنر قرن 19 و 20 کشورها
آمار و ارقام
- بزرگترین موزه هنری جهان از نظر وسعت فضای نمایش
- ششمین موزه هنری جهان از نظر شمار بازدیدکنندگان (تعداد بازدیدکنندگان در سال 2021: 1649443 نفر)
- بیش از 3 میلیون اثر (یک سوم از این آثار را سکه‌های پول قدیمی تشکیل می‌دهند)
تور مجازی موزه هرمیتاژ
سالانه بیش از یک و نیم میلیون نفر از موزه هرمیتاژ بازدید می‌کنند. افراد زیادی در سرتاسر جهان به بازدید از این موزه مشتاقند و شاید رقم یک و نیم میلیون در برابر شمار این افراد، رقم بسیار اندکی باشد.
به همین منظور، یک تور مجازی بسیار با کیفیت از همه بخشهای موزه هرمیتاژ در سایت اصلی این موزه بصورت رایگان در دسترس عموم قرار دارد. برای تماشای این تور مجازی بر روی لینک روبرو کلیک کنید: تور مجازی موزه هرمیتاژ
